NL 
EN 
ES 
DE In dit artikel geven we een overzicht van de juridische aspecten die een rol spelen bij de blockchain en cryptocurrency. Dit is een speelveld van innovatieve mensen/ondernemingen en juristen die kennis hebben of krijgen van de nieuwe materie. Belangrijk is dat de kennis uiteindelijk door de wetgever in wetgeving wordt verwerkt die voor gebruiker en leverancier van de nieuwe ontwikkelingen praktisch bruikbaar zijn. Daarbij is een realiseerbaar toezicht onontbeerlijk.
Inhoudsopgave
Belastingen op cryptocurrency in Nederland
Cryptovaluta, zoals bitcoins, zijn digitale ruilmiddelen waar geen centrale tegenpartij zoals een bank aan te pas komt. De meeste transacties in cryptovaluta vinden plaats via zogenoemde omwisselplatforms waar u tegen betaling van regulier geld cryptovaluta aankopen of omwisselen tegen andere cryptovaluta. Ook via mining kunt u cryptovaluta verwerven.
Hoe u aangifte moet doen van cryptovaluta hangt af van uw situatie. In dit artikel bespreken we hoe belastingen op cryptovaluta werken voor Nederlandse gebruikers.
Bezit van cryptovaluta
Als particulier en bezitter van cryptovaluta, horen deze tot uw bezittingen in box 3. Van uw cryptovaluta geeft u de waarde in het economische verkeer aan op 1 januari (peildatum). U hanteert daarbij de koers op de peildatum van het gebruikte omwisselplatform.
Mijnbouw en handel in cryptovaluta
Voor het minen is veel computercapaciteit nodig. De kosten die daarmee samenhangen zullen vaak zo hoog zijn dat niet snel sprake zal zijn van een voordeel. Daarom hoeft u de opbrengst van het minen zelf niet aan te geven. Dat wordt anders als uw opbrengst hoger is dan uw kosten. In dat geval kan er sprake zijn van inkomsten uit overig werk of winst uit onderneming en moet u uw inkomsten aangeven in uw aangifte.
De handel in cryptovaluta kunt u vergelijken met de handel in gewone valuta zoals de Japanse Yen of de Amerikaanse dollar. U bent aan het beleggen en u speculeert op koerswinst. U hoeft dan de opbrengst van de handel niet aan te geven. Dat is anders als u met extra arbeid, dus bovenop uw beleggingsactiviteiten, vaak extra inkomsten verdient. In dat geval moet u de inkomsten wél aangeven. Geeft u deze inkomsten aan als inkomsten uit overig werk of als winst uit onderneming.
Loon in cryptovaluta
Als particulier en ontvanger van uw loon in cryptovaluta, moet uw werkgever de cryptovaluta omrekenen in euro’s op het moment dat u deze ontvangt. Er is sprake van loon in natura.
Ondernemers en betaling in cryptovaluta
Als ondernemer voor de inkomstenbelasting en wordt betaald in cryptovaluta, moet u deze omrekenen naar euro’s. Het omgerekende bedrag rekent u tot uw omzet. Bij het omwisselen van de cryptovaluta kunt u winst of verlies maken. Dat komt tot uitdrukking in uw winst-en-verliesrekening. Hebt u op de balansdatum nog cryptovaluta? Waardeert u deze dan op kostprijs of lagere marktwaarde.
Koopt u als ondernemer cryptovaluta, dan horen deze alleen tot uw ondernemingsvermogen als u de aankoop doet binnen de normale bedrijfsuitoefening. In alle andere gevallen hoort de aankoop tot privévermogen en wordt het belast als bezittingen in box 3.
Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van de regels en wetgeving rondom cryptovaluta en hoe deze aangemeld moeten worden bij de belastingdienst. Het is aan te raden om professioneel advies in te winnen als u twijfels heeft over hoe u uw aangifte moet invullen. Zo kunt u vermijden dat u onnodig belastinggeld betaalt of in de problemen komt met de belastingdienst.
Wat is Blockchain
Een blockchain is een systeem dat gebruikt kan worden om gegevens vast te leggen. Dit kunnen bijvoorbeeld overschrijvingen zijn zoals die bij een reguliere bank mogelijk zijn, maar kan ook eigendomsaktes, afspraken, persoonlijke berichten of andere gegevens bevatten. Het bijzondere aan de blockchain is dat dit mogelijk is zonder centrale autoriteit waardoor het vervalsen van de vastgelegde gegevens niet mogelijk is door één centraal punt te corrumperen.
Een blockchain bestaat uit een keten van in de computer of op internet vastgelegde en samengevoegde gegevens, blokken (blocks) genoemd. De keten van gegevens, van de data, wordt bepaald door de volgorde waarin de data zijn toegevoegd.
Een blockchain is een gedistribueerde database, dat wil zeggen dat meer partijen, die vanuit hun node actief zijn, een kopie hebben en werken aan het bijhouden van de keten, en elkaar controleren. Een blockchain kan openbaar zijn, wat vaak samengaat met de mogelijkheid voor iedereen om als node op te treden. Dit vergt speciale voorzieningen om bescherming te bieden tegen manipulatie en vervalsing. Een blockchain kan ook besloten zijn, waarbij een autoriteit of vaste regels bepalen wie node is of kan worden.
Welke elementen spelen een rol bij het realiseren van juiste wetgeving en toezicht in de ‘’Blockchain Wereld’’?
Vertrouwen scheppen
Blockchain is de techniek achter de cryptocurrency. Dit is voor veel mensen een onbekende wereld. Door de volatiliteit van deze cryptocurrency en door het feit dat er veel ‘’cowboys’’ in deze wereld werkzaam, zijn er veel mensen die moeite hebben om te geloven in deze techniek. Dat moet door geduld te hebben, goede ‘’use case’’ te creëren maar vooral ook uitleg te blijven geven toch gaan gebeuren.
Ook het realiseren van werkbare wetgeving met een juiste toezicht is een belangrijk onderdeel om dit vertrouwen te realiseren.
smart contracts
Blockchain Techniek biedt onder meer de mogelijkheid om ‘smart contracts’ te implementeren. In de code is dan een zogeheten ‘consensus protocol’ vastgelegd. Uit dit protocol volgt dat betrokkenen akkoord zijn met het doorvoeren van opvolgende acties, indien aan bepaalde voorwaarden voldaan zijn. De opvolgende acties worden uitgevoerd door een netwerk van computers, zonder dat het risico bestaat dat één van de betrokkenen zich niet aan de afspraken houdt. Doordat de taken automatisch worden doorgevoerd in plaats van handmatig, wordt de snelheid van de transactie verhoogd en het aantal fouten door menselijk handelen verminderd. Om deze digitale overeenkomsten te kunnen faciliteren, is het relevant dat het netwerk van computers continu beschikbaar is. Het niet beschikbaar zijn van één van de computers in het netwerk zou er anders voor kunnen zorgdragen dat een transactie niet of niet tijdig plaatsvindt, met alle gevolgen van dien. De contractuele afspraken rond de exploitatie van dit netwerk van computers zijn daarom van belang.
Daarnaast roept een ‘smart contract’ ook andere juridische vragen op, zoals:
- Wanneer is er wilsovereenstemming?
- Is er eenzelfde ‘’begripsniveau’’ bij beide partijen die transactie sluiten? Transacties kunnen immers wereldwijd plaatsvinden.
- Wanneer kwalificeert een geautomatiseerde transactie als een rechtsgeldige overeenkomst?
- Wat zijn de juridische gevolgen als de onderliggende techniek van een smart contract fouten bevat (bijvoorbeeld coderingsfouten) en wie is hiervoor aansprakelijk?
- Wat gebeurd er bij insolventie en faillissement?
- Hoe gaan we om met veranderende wetgeving op zowel nationaal als internationaal niveau (financieel en juridisch)?
Het zal duidelijk zijn dat het belangrijk is dat aan de ‘’voorkant’’, bij de ontwikkeling, al nagedacht wordt over de juridische- en toezicht matige aspecten van de smart contract mogelijkheden. Dit betekent dus ‘’voordenken’’ en niet ‘’nadenken’’.
Gegevensbescherming
In een openbaar blockchain netwerk is er op dit moment geen duidelijk aanwijsbare partij of persoon die verantwoordelijk is voor het beschermen en bewaren van gegevens. In dit soort situaties bevat de blockchain een groot aantal informatieknooppunten, die vaak over meerdere landen verspreid zijn en beheerd worden door meerdere al dan niet anonieme eigenaren. Zonder regelgeving die helder voorschrijft wie er waarvoor verantwoordelijk is, wordt het wel heel ondoorzichtig.
Er zijn al juristen die stellen dat blockchain conflicteert met regels van de privacy (zoals die vanaf 21 mei 20018 gelden binnen de EG). Een mogelijkheid zou zijn om de verwerking van persoonsgegevens niet binnen de blockchain te doen maar erbuiten.
Het is belangrijk om het privacy aspect al bij het ontwerp en ontwikkeling van de blockchain te beoordelen en niet achteraf.
Meerdere landen met verschillende wetten en ander toezicht
Blockchain is grensoverstijgend. Dit terwijl de wetgeving en toezicht per land of gemeenschap (bijvoorbeeld EG) wordt vastgesteld. Om het benodigde vertrouwen te realiseren zijn goede bruikbare applicaties nodig maar ook toepasbare en controleerbare wetgeving door toezichthouders. Dit zal de komende jaren op elkaar afgestemd moeten gaan worden om de blockchain techniek wereldwijd echt mogelijk te maken. Een grote uitdaging!!
Conclusie
Betekenen deze juridische aspecten dat we kansen die blockchain ons biedt onbenut moeten laten liggen? De technologie staat nog in de kinderschoenen maar toont nu al enorm potentieel. Voor juristen en wetgever zijn dit een paar van de hindernissen die onderzocht moeten worden om ook vertrouwd te raken met de technologie zelf. Door samenwerking met de ontwikkelaars kan de komende jaren veel worden bereikt. Het is belangrijk dat ontwikkelaars van nieuwe toepassingen van Blockchain al bij de ontwikkelproces rekening houden met bovenstaande juridische aspecten. Als dit allemaal lukt kan er stapsgewijs vertrouwen gecreëerd worden en met zogenaamde ‘’use cases’’ ook bewijs geleverd worden.